دانستنیهای دندان
دکتر «فالک کوش ملچارسکی» دندانساز اهل لهستان در دوره «احمدشاه قاجار» وارد ایران شد. زمان ورود او مشخص نیست اما گویا مقارن با جنگ جهانی اول و در نیمه دهه 1290 هجری شمسی بوده است.او در فن دندانسازی بسیار چیره دست و ماهر بود.
سعید میرسعیدی: دکتر «فالک کوش ملچارسکی» دندانساز اهل لهستان در دوره «احمدشاه قاجار» وارد ایران شد. زمان ورود او مشخص نیست اما گویا مقارن با جنگ جهانی اول و در نیمه دهه 1290 هجری شمسی بوده است.او در فن دندانسازی بسیار چیره دست و ماهر بود. اما از سوابق تحصیلات و کیفیت مدرک دانشگاهی‌اش اطلاع دقیقی در دست نیست و حتی گمان می‌رود که او دندانساز یا متخصص پروتز بوده باشد نه دندانپزشک و طبیب دندان، با این حال نقش وی در جایگاه نخستین رئیس در نخستین مرکز آکادمیک آموزش دندانپزشکی در ایران و نیز منصب او به‌عنوان دندانساز مخصوص رضاشاه، نامش را در تاریخ دندانپزشکی ایران ماندگار کرده است.
دکتر ملچارسکی چند سال بعد از حضور در ایران به خاطر شهرتی که در ساخت دندان مصنوعی به‌دست آورد، برای ساخت دندان‌های «رضاشاه» که در آن وقت سردارسپه و رئیس الوزرا بود احضار شد. در خاطرات «سلیمان بهبودی» پیشخدمت مخصوص رضاخان در خرداد 1302 می‌خوانیم: دستور فرمودند دکتر ملچارسکی دندانساز را خبر کنم برای معالجه دندان بیاید. مشارالیه فوراً با لوازم آمد و مدت‌ها هفته‌ای دوتا سه روز می‌آمد. از آن به بعد طبیب مخصوص دندان بود.
همچنین از میان صحبت‌های نمایندگان مجلس در خلال جلسات تصویب قوانین مربوط به تأسیس مدرسه دندانسازی، به نظر می رسد دکتر ملچارسکی علاوه بر مهارت در حرفه‌اش در اخذ دستمزد زیاد هم شهرت داشته است. در یکی از این جلسات مخبر کمیسیون معارف راجع به او چنین می‌گوید: «دکتر ملچارسکى در معالجاتى که در مطبش می‌کند از مردم یک قیمت گزافى می‌گیرد خیلى سختى با مردم مى‌کند… چون که خیلى اجحاف می‌کند نسبت به مردم حالا که کنتراتش می‌کنند و حالا براى دولت باید کار بکند یک قدرى پول کمتر از مردم بگیرد…»
به گفته وکلای مجلس که گویا خود برای دندانسازی نزد ملچارسکی می‌رفتند او خودش علاقه‌مند و داوطلب بوده که «معلم دندانسازی» و «نوکر دولت» بشود.
به گفته یکی دیگر از وکلای مجلس او پس از اینکه معلم مدرسه دولتی شده است در محکمه‌اش تکس خود را دو برابر کرده است!در نخستین سال‌های قرن حاضر هیچ نوع آموزش رسمی دندانسازی و دندانپزشکی در کشور وجود نداشت و تنها افراد معدودی به‌عنوان کارآموز تجربی در مطب دندانپزشکان خارجی انگشت شمار آن زمان مانند دکتر ملچارسکی، دکتر «آرتین استپانیان» و دکتر «آتکین اشتومپ» آموزش می‌دیدند و وزارت معارف هم تأییدیه آنها را می‌پذیرفت. گویا دکتر ملچارسکی از سال1297 با موافقت اداره معارف و صحیه کلاس‌هایی برای آموزش دندانسازی در مطب و منزل خود در خیابان «قوام السلطنه» تشکیل داده است.در سال1306 که دکتر «محسن سیاح» پس از تحصیل دندانپزشکی در اروپا به ایران بازگشت براساس آنچه دیده و آموخته بود، تصمیم به پایه‌گذاری آموزش آکادمیک دندانپزشکی در ایران گرفت، با پیگیری او دکتر ملچارسکی بواسطه رفت و آمد به دربار و دسترسی به شاه توانست فرمان تأسیس مدرسه عالی دندانسازی را در 1307 از رضا شاه بگیرد.
دکتر سیاح، ملچارسکی را مردی چاق و فربه نوشته است که به زبان روسی و آلمانی تسلط داشته اما از فارسی بجز چند کلمه بیشتر نمی‌دانسته است. کمی بعد پس از تصویب مجلس، دولت مکلف به تأسیس مدرسه دندانسازی شد و «یحیی خان اعتمادالدوله قراگوزلو» وزیر معارف و اوقاف وقت هم در این امر مؤثر بود. با تصویب اساسنامه مدرسه عالی دندانسازی در 22 مهرماه 1309 در شورای عالی معارف، این مرکز شروع به کار کرد. در ابتدا شرایط ورود به مدرسه با تصدیق سه ساله اول متوسطه بود و بعد از سه سال تحصیل دیپلم دندانسازی به افراد اعطا می‌شد. بعدها در نظام آموزشی مدرسه تغییرات مختلفی ایجاد شد و سرانجام با تأسیس دانشگاه تهران به دانشکده دندانپزشکی تبدیل شد.بر طبق مصوبه مجلس شورای ملی تحت عنوان قانون اجازه استخدام دکتر ملچارسکی لهستانی جهت مدیریت فنی و معلمی دندانسازی به مدت سه سال مصوب 12 دی ماه 1308 ریاست مدرسه به او واگذار شد. این قانون در سال1311 به مدت سه سال دیگر تمدید شد اما ملچارسکی در سال 1313 جای خود را به معاونش دکتر سیاح داد.
تصویب این قوانین بحث‌های مفصلی را بین نمایندگان و وزیر معارف و معاون وی در صحن علنی مجلس پیش آورده بود. گویا بسیاری از نمایندگان دید منفی به دکتر ملچارسکی داشته‌اند: «همان را بیاورید که هم پول کمتر می‌گیرد و هم فارسى درس می‌دهد…خوب بروید دکتر یحیى‌خان هست، سیاح هست، دیگران هستند آنها را معلم کنید….»یکی دیگر از نمایندگان مجلس هفتم می‌گوید:«… دکتر ملچارسکی دکتر منحصر به فرد نیست در طهران. ما از ایرانی‌ها داریم که از دکترهای خوب دندانسازی هستند… خوب اگر دکتر ملچارسکی حاضر نیست با این حقوق درس بدهد یکی دیگر را بیاورید درس بدهد یک ایرانی را بیاورید آیه نازل نشده است که حتماً یک شاپو بسر را بیاورند درس بدهد….»و البته وزیر معارف و معاونش ملچارسکی را فردی مفید و مؤثر می‌دانستند و از اقدامات او دفاع می‌کردند: «معاون وزارت معارف (آقاى فرخ)…چند سال است که وزارت معارف در این فکر است که مدرسه دندانسازی را ایجاد کند، علت هم این است که ما در ولایات دندانساز نداریم و احتیاجات فوق‌العاده داریم به دندانساز، حتى زیادتر از طبیب به دندانساز محتاجیم. براى این کار در بودجه سال 1308 مبلغى در قسمت اعتبارات منظور شد براى خرید لابراتوار و لوازم فنى این مدرسه. امسال بر طبق تصویب بودجه دکتر ملچارسکى مأمور شد و رفت این اسباب‌ها را خریدارى کرد و آورد و کلاس دندانسازی هم کلاسى است در مدرسه طب و جزو مدرسه طب است و در آنجا دکتر ملچارسکى تدریس می‌کند دو قسمت را، یک قسمت امراض دهان و دندان را از نقطه نظر طبى و یک قسمت ساختن دندان و لثه دندان و غیره را از نقطه نظر فنى و شاگردهایى که در آنجا کار می‌کنند، این قسمت را در آنجا تکمیل می‌کنند و ما پس از چند سال می‌توانیم یک عده طبیب دندانساز براى ولایات داشته باشیم و پروگرام مدرسه دندانسازی هم از شوراى عالى‌مقام گذشته است… از نظر تکنیک دندانسازی نظیر ملچارسکی خیلی کم است نه در طهران و ایران بلکه در اروپا هم خیلی کم است. یک آدمی است که نهایت درجه تخصص را در تکنیک دندانسازی دارد و فوق‌العاده هم از او استفاده شده است. شاگردانی را که تربیت کرده است الان دندان می‌سازند که روز اولی که شخص در دهان می‌گذارد هیچ دهان را نمی‌زند خود بنده دندانی در مدرسه دندانسازی ساختم و روز اولی که در دهان بنده گذاشت بدون اینکه یک ذره جای دهن بنده را بزند، جای گرفت.
همچنین در بعضی از منابع تاریخی اشاراتی به ملچارسکی دیده می‌شود. «هلن استلماخ» لهستانی مقیم ایران در سال‌های جنگ دوم جهانی در خاطراتش از او یاد کرده است که مطبش در چهارراه پهلوی مقابل کافه شهرداری قرار داشته و همیشه شلوغ بوده است. در ادامه از ناهار نذری روز عاشورا در منزل او یاد می‌کند و می‌نویسد که ملچارسکی بسیار مشهور و پزشک دربار نیز بوده است و سرانجام در تهران درگذشته و در گورستان دولاب دفن شده است.»
دکتر ملچارسکی پس از حدود چهل سال حضور و طبابت در ایران در سال 1332 در حدود هفتاد سالگی در تهران درگذشت.
منابع در دفتر روزنامه ایران موجود است.